Pierwszym udokumentowanym herbem związanym z terenem Trzebini był herb Łabędź, którym pieczętował się Walter vel Walther, mieszczanin krakowski, członek rodziny Kezingerów, mającej Trzebinię w swym posiadaniu przez niemal cały XV wiek. W 1485 roku Trzebinia w wyniku sprzedaży przeszła w ręce Jerzego Morsztyna.

W 1581 roku Trzebinię posiadł Jerzy Olbornik - jak wskazują jedne źródła - albo Jerzy Silhra, pełniący funkcję olbornika, czyli poborcy podatku należnego królowi - jak informują inne źródła. Syn Jerzego, Jerzy Silhra z Trzebini Trzebiński był założycielem rodu Trzebińskich, pieczętujących się herbem Abdank. Od tej chwili Trzebinia na 221 lat staje się własnością rodu Trzebińskich i zostaje tym samym związana z herbem Abdank.

Herb Łabędź

XVw. - pierwszy udokumentowany herb (Łabędź). Pieczętował się nim Walter vel Walther.

Herb Abdank

Koniec XVIw. - początek XIX w. Herb rodu Trzebińskich (Abdank).

Herb Łabędź i Abdank związane są z Trzebinia w czasie, gdy była ona wsią, a nie miastem. W drugiej dekadzie XIX w. z Trzebinią związany został herb Leliwa, za sprawą hrabiego Stanisława Wodzickiego, prezesa Senatu Wolnego Miasta Krakowa.
W 1817 roku Trzebinia uzyskała prawa miejskie od senatu Wolnego Miasta Krakowa w czasie, gdy jego prezesem był hrabia Stanisław Wodzicki herbu Leliwa. Przypuszcza się, że hrabia Stanisław Wodzicki chciał związać herb naszego miasta ze swoją osobą. Umieszczenie herbu Leliwa jako herbu Trzebini, było przypuszczalnie dla senatorów nie do przyjęcia przynajmniej z dwóch powodów: po pierwsze już dwa inne miasta w Polsce taki herb posiadały, a po drugie, herbem Leliwa (w różnych odmianach) pieczętowały się w Polsce przynajmniej 134 rody.


W ciągu następnych dziesięcioleci wyłoniły się dwa herby, nieznacznie różniące się od siebie, oznaczone nazwami Trzebinia I i Trzebinia II. Wizerunek tych herbów uwidacznia ich związek z hrabią Stanisławem Wodzickim, ze względu na fakt, że był on kawalerem Krzyża Maltańskiego. Herb Trzebinia II był używany głównie przez harcerstwo. 

Herb Leliwa

XIX w. - herb hrabiego Stanisława Wodzickiego (Leliwa)

Dawny herb Trzebini na bazie herbu Leliwa

XX w. - zmieniona wersja herbu Leliwa

Herb Trzebini, używany głównie przez harcerstwo

XX w. - herb oparty na zmienionej wersji herbu Leliwa. Używany przez harcerstwo (Trzebinia II)

 W latach 1977 - 1990 obowiązywał herb nie mający uzasadnienia historycznego, a odnoszący się do wielkoprzemysłowego charakteru miasta (autorem projektu z 1977 r. był plastyk Maciej Woch):

Herb Trzebini z okresu PRL

Obowiązującym obecnie herbem miasta Trzebini jest herb oznaczony nazwą Trzebinia I, a ściślej jego barwna postać przedstawiona poniżej. Dzisiejsza postać herbu miasta została przyjęta uchwałą Rady Miasta Trzebini 21 grudnia 1990 roku i przedstawia półksiężyc na niepełnym nowiu, rogami zwróconymi ku górze, nad nim krzyż maltański, a pod nim gwiazda sześcioramienna. Półksiężyc, krzyż i gwiazda są koloru złotego w błękitnym polu tarczy. Na podstawie tej uchwały przestał obowiązywać wcześniejszy herb.

Herb Trzebini przyjęty w 1991 roku

Kolorowa postać herbu TRZEBINIA I (przyjęty 21 grudnia 1990 r. uchwałą Rady Miasta Trzebini)

Herb Trzebini, używany współcześnie w publikacjach Gminy Trzebinia

Postać herbu, używana obecnie w publikacjach i materiałach promocyjnych Gminy Trzebinia

 

Zgodnie ze Statutem Gminy Trzebinia - zgodę na korzystanie i używanie wizerunku herbu wyraża Burmistrz.


--------------------------------------------------------------------------------
* Materiał opracowano na podstawie trzech tekstów pióra Pana Adama Stanisława Jagiełły, zamieszczonych w nr 2, 3, 4 tygodnika regionalnego "Przełom" z 1990 roku, pod wspólnym tytułem "Trzebinia - wczoraj i dziś".