Pocztówka zatytułowana Trzebinia widok ogólny

Pocztówka z początku XX wieku, przedstawiająca "widok ogólny" od Rynku w stronę ulicy Kolejowej (obecnie Kościuszki) i dalej Chrzanowa. Pośrodku charakterystyczny budynek "Apteki Pod Gwiazdą". W głębi po lewej widoczne wysokie kominy i zabudowania huty cynku, po prawej teren rafinerii nafty.

Rynek w Trzebini początku  XX wieku

Rynek w Trzebini (1935 r.) - widok na postój dorożek i "sukiennice", gdzie mieściło się dziewięć lokali sklepowych (budynek został wyburzony w 1941 r. w czasie okupacji niemieckiej). Zdjęcie wykonane od strony współczesnej ul. Narutowicza. W głębi po lewej widoczny budynek, gdzie niegdyś funkcjonowała restauracja "Centralna", zajmowany obecnie na parterze przez Bank Spółdzielczy; po prawej nieistniejący już budynek karczmy "U Babki". Karczma była jednoczesnie siedzibą hotelu, prowadzonego przez rodzinę Kaufrów, a jedno pomieszczenie zajmował zegarmistrz. Za karczmą widać fragment budynku młyna.

 Centrum - róg ulicy Ochronkowej i Narutowicza

Widok z Rynku w głąb obecnej ulicy Narutowicza - na dalekim planie widoczne fragmenty budynku Apteki Pod Gwiazdą i willi należącej do dr Stanisława Sternala (do dzisiaj czasem jeszcze nazywanej "Sternalówką" - przez jakiś czas na poczatku XX w. pełniła też funkcję ratusza; obecnie mieści się w niej Przedszkole Samorządowe nr 1).

Rynek w Trzebini w dzień targowy, rok 1933

 Targ na rynku w Trzebini (zdjęcie z 1933 r.). Zdjęcie wykonane od strony obecnej kamienicy nr 16, w głębi widoczny budynek "sukiennic".

Rynek w Trzebini uroczystości 3 Maja w okresie międzywojennym

Uroczystości z okazji 3 Maja - Rynek w Trzebini w okresie międzywojennym. W głębi po lewej widać główną synagogę w mieście, noszącą nazwę "Szul", przylegającą do wybudowanego ok 1840 r. budynku dawnej szkoły, później zamienionego w kamienicę mieszkalną (obecnie Rynek 24). Do czasów współczesnych zachowała się tylko synagoga Bikur Holim (hebr. ‘Odwiedzanie chorych’) przy ul. Marszałka Piłsudskiego, która została zbudowana w XIX wieku przez stowarzyszenie kupców w Trzebini. Pozostałe cztery zostały zniszczone przez nazistów w czasie II wojny światowej.

Synagoga Szul na Rynku w Trzebini, stan z roku 1950

Zdjęcie ruin synagogi "Szul" z roku 1950.

Rynek w Trzebini, koniec lat 30. XX wieku

Rynek w Trzebini pod koniec lat 30. XX wieku.

Rynek w Trzebini pod koniec lat 70. XX wieku

W okesie międzywojennym Rynek był wybrukowanym wapiennymi płytami placem, który pamiętający te czasy mieszkańcy opisywali jako nierówne i utrzymujące po deszczach kałuże. Z czasem do miasta przeniknęły koncepcje urządzania zieleni miejskiej i na płycie Rynku pojawiały się najpierw szpalery drzewek, a potem geometryczne zieleńce i klomby. W czasach powojennych cały plac zamieniono w teren zielony, jednak z upływem czasu nowe nasadzenia i rozrost drzew zatarły ślady pierwotnego układu i aż do końca XX wieku zieleń w centrum miała charakter dość chaotyczny. Zdjęcie przedstawia Rynek w Trzebini pod koniec lat 70. XX wieku. W głębi widać wzgórze, na którym obecnie znajduje się Osiedle Widokowe.

Dworzec kolei północnej w Trzebini

Uroczyste otwarcie kolei północnej odbyło się 13 października 1847 r. Otwarcia linii dokonał biskup krakowski Ludwik Łętowski, po czym - jak opisuje to wydarzenie Gazeta Krakowska - "pierwszy parowiec krakowski ze znacznym ciągiem wagonów pojazdowych i transportowych z uderzeniem godziny wpół do pierwszej wyruszył szczęśliwie do Prus". Pod koniec XIX wieku w Trzebini poprowadzono też kolej lokalną, której przystanek znajdował się w Sierszy (połączenie Trzebinia – Skawce). Zdjęcie przedstawia widok dworca w Trzebini od strony torów w roku 1916. Napis na fotografii odnosi się do nazwy linii kolejowej: „C.K. Uprzywilejowana Kolej Północna Cesarza Ferdynanda”.

Ulica Kolejowa w Trzebini defilada z okazji 3 Maja 1933 roku

Po doprowadzeniu kolei do miasta ulica łącząca Rynek z dworcem (wówczas Kolejowa, obecnie Kościuszki) szybko stała się główną arterią, przy której ulokowano - przeważnie murowane - liczne budynki, sklepy i siedziby instytucji. W pobliżu dworca znajdowały się dwa hotele (Herlingera oraz Landaua) oraz postój dorożek. Na zdjęciu defilada z okazji Święta 3 Maja, zorganizowana w 1933 r. na ulicy Kolejowej.

Posterunek żandarmerii i ratusz na ulicy Kolejowej

Posterunek żandarmerii i budynek urzędu gminy Trzebinia - Wieś przy ulicy Kolejowej.

Kongres eucharystyczny w Trzebini w 1934 roku

Budowa jednego z najbardziej charakterystycznych dla miasta budynków - kościoła pod wezwaniem Najświętszego Serca Pana Jezusa, od 2013 r. podniesionego do rangi Bazyliki Mniejszej, rozpoczęła się w roku 1910, kiedy poświęcono kamień węgielny. Budowę zaprojektowanej w stylu neogotyckim świątyni przerwał wybuch I wojny św. Prace nad kościołem podjęto dopiero w 1954 r., a zakończono je w 1961 r. Zdjęcie przedstawia uczestników kongresu eucharystycznego w Trzebini, zorganizowanego w maju 1934 r. Fotografia - oprócz postępu prac budowlanych - pokazuje też wagony kolejowe na pobliskich torach i zabudowania huty cynkowej (w głębi po lewej).

Kościół w Krystynowie

Fotografia zespołu klasztornego, ufundowanego przez rodzinę Potockich na granicy Trzebini i Sierszy. Kompleks mieścił kościół, klasztor felicjanek, szkołę, ochronkę i izbę chorych. Całą fundację nazwano Krystynowem od imienia Krystyny z Tyszkiewiczów Potockiej. Kościół poświęcono w 1895 r.

 

Materiały zdjęciowe pochodzą z zasobów Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Trzebińskiej "Cor", Muzeum Regionalnego w Trzebini, Narodowego Archiwum Cyfrowego oraz Urzędu Miasta w Trzebini

 

Zobacz więcej archiwalnych zdjęć związanych z Trzebinią w zasobach Cyfrowego Archiwum Tradycji Lokalnej CATL