Do czego używano azbestu

Azbest to naturalny, włóknisty materiał nieorganiczny (w wielu państwach znany pod nazwą lnu kamiennego lub bawełnianego kamienia), którego największą zaletą jest odporność na wysokie temperatury. Od początku lat 60. XX wieku azbest był jednym z najpopularniejszych i najtańszych surowców do wyrobu materiałów budowlanych. Materiały te są stabilne dopóki nie zostaną uszkodzone, a azbest nie zacznie przedostawać się z nich do powietrza, stanowiąc zagrożenie dla zdrowia mieszkańców czy osób wykonujących prace remontowe. Azbestu używano do wytwarzania materiałów dekarskich (np. płyt eternitowych), do ocieplania rur i bojlerów, zabezpieczania akustycznego i przeciwogniowego, do wykonywania rur wodociągowych i kanalizacyjnych, przewodów wentylacyjnych oraz różnego rodzaju uszczelniaczy i wyrobów ciernych - materiał ten znalazł zastosowanie w ponad 3000 technologiach, związanych głównie z budownictwem, energetyką i transportem.

Dlaczego azbest szkodzi

Włókna azbestu mają średnicę czterokrotnie cieńszą od ludzkiego włosa. Badania dowiodły, że wciągnięte wraz z powietrzem do płuc, już tam pozostają. Może to powodować pylicę azestową zwaną azbestozą oraz kilka innych chorób, w tym nowotworowych. Pył azbestowy zanieczyszcza płuca i mechanicznie je uszkadza, co powoduje zwłóknienie tkanki płucnej i pośrednio proces nowotworowy. Organizm nie jest w stanie wydalić ani rozpuścić włókien azbestu ze względu na ich dużą odporność chemiczną. Proces chorobowy jest długi (średnio wynosi 20 lat od chwili zetknięcia się z azbestem) a objawia się napadami kaszlu i astmą.

Prawidłowy sposób usuwania azbestu

Zgodnie z prawem uszkodzone pokrycia dachowe z eternitu muszą zostać usunięte na koszt właściciela budynku i zastąpione innymi wyrobami, nie zawierającymi azbestu. Prace należy prowadzić w taki sposób, by w możliwie największym stopniu ograniczyć uwalnianie się azbestu, dlatego mogą być wykonywane wyłącznie przez firmy posiadające odpowiednie wyposażenie techniczne oraz przeszkolonych pracowników. Wykonawca musi posiadać zezwolenie na prowadzenie działalności, w wyniku której powstają niebezpieczne odpady. Tam, gdzie jest to możliwe, powinno się demontować całe wyroby (płyty, rury), starając się ich przy tym nie uszkodzić. Wszystkie zdemontowane wyroby muszą być składowane w opakowaniach z folii polietylenowej (grubszej niż 0,2 mm), zabezpieczone przed dostępem osób niepowołanych. Po usunięciu azbestu (o łącznej powierzchni nie przekraczającej 500 m2) wykonawca ma obowiązek złożyć właścicielowi budynku pisemne oświadczenie, że przeprowadził prace z zachowaniem właściwych przepisów technicznych i sanitarnych oraz oczyścił cały teren z azbestu. Oświadczenie takie trzeba przechowywać przez co najmniej 5 lat.

Przepisy krajowe w sprawie azbestu

Od 1997 r. w Polsce obowiązuje zakaz produkcji wyrobów zawierających azbest, obrotu azbestem i wyrobami, które go zawierają oraz sprowadzania azbestu i wyrobów, które go zawierają. Rozporządzenie ministra gospodarki, pracy i polityki społecznej z 23 października 2003 r. (Dz.U. 2003, nr 192, poz. 1876) mówi, że wszelkie wyroby, które zawierają azbest muszą zniknąć do 31 grudnia 2032 r. Jednocześnie samowolne usunięcie azbestu z posesji i wyrzucenie bądź zagospodarowanie go w nielegalnym miejscu grozi karą grzywny.

Odbiór odpadów azbestowych od osób prywatnych

Gmina Trzebinia pomaga mieszkańcom bezpiecznie pozbyć się azbestu, który potem trafia na specjalne wysypiska odpadów przemysłowych. W tym celu należy:

  • złożyć wniosek do w Urzędu Miasta,
  • przygotować odpady azbestowe do odbioru.

Odbiór jest całkowicie bezpłatny, jednak demontaż i przygotowanie do transportu takich odpadów odbywa się na koszt właściciela nieruchomości.
Wnioski realizowane są według kolejności zgłoszeń - co roku firma, która odbiera azbest, kontaktuje się z właścicielami nieruchomości i umawia termin odbioru odpadów (w miesiącach czerwiec-wrzesień danego roku). Jeżeli wniosek nie został zrealizowany w danym roku kalendarzowym, automatycznie przechodzi na następny rok (nie ma potrzeby ponownego składania wniosku).

Inwentaryzacja wyrobów azbestowych

Wykorzystujący wyroby azbestowe powinien ująć wynik inwentaryzacji w „Informacji o wyrobach zawierających azbest”. Corocznie w terminie do dnia 31 stycznia osoba fizyczna, nieprowadząca działalności gospodarczej, powinna przedłożyć wynik inwentaryzacji odpowiednio wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta, a przedsiębiorcy i osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą – właściwemu marszałkowi województwa.

Gdzie uzyskać informacje i pomoc

Wydział Gospodarki Komunalnej Ochrony Środowiska Rolnictwa i Leśnictwa – Referat Gospodarki Komunalnej, 32-540 Trzebini, ul. Narutowicza 10, III piętro, pokój nr 27, tel. 32 711 1040 lub 32 612 12 27 wew 140.

ulotka dotycząca azbestu 2022 - miniatura pliku do pobrania

 Pobierz ulotkę informacyjną "Pozbądź się azbestu ze swojego otoczenia" (w formacie .pdf 4,9 MB)

Aktualizacja: 24.03.2022 BW