Niebieski pieszy szlak turystyczny znad Chechła nad Gliniak - ok. 10 km

•  Zobacz mapę trasy na stronie Szlaki turystyczne Małopolski (link otwiera się w nowym oknie)

• Trasa turystyczna rozpoczyna się na południowym brzegu Zalewu Chechło, stanowiącego największy zbiornik wodny na terenie gminy, po czym prowadzi w kierunku południowo - wschodnim biegnącą wzdłuż brzegu ulicą Chrzanowską. Dalej szlak skręca w prawo i pnie się łagodnie w górę ulicy Granicznej w Pile Folwarcznej, mija położony na wysokości 305 m n.p.m. szczyt wzgórza, zakręca wraz z ulicą Graniczną i schodzi w dół ulicą Dębową. Trasa przecina ulicę Krakowską i zagłębia się w lesie.

Zalew Chechło, największy w gminie zbiornik wodny (pow. 54 ha i długość ok. 1,5 km), został założony w latach 60. XX w. i służy jako miejsce rekreacji dla mieszkańców Trzebini i Chrzanowa. Amatorzy sportów wodnych mogą skorzystać z nowej infrastruktury i wypożyczalniami sprzętu wodnego. Potok Chechło odwadnia obszar Niecki Dulowskiej, czyli niewielkiego zagłębienia stanowiącego część Rowu Krzeszowickiego, które stopniowo obniża się ku zachodowi. Od północy ograniczają ją wapienne wzniesienia Płaskowyżu Ojcowskiego, a od południa Garb Tenczyński. Potok wypływa z torfowiska w Puszczy Dulowskiej i uchodzi do Wisły w Mętkowie. Osiąga 26 km długości, zbierając swe wody z licznych mokradeł, bagienek i torfowisk, dzięki czemu woda zachowuje charakterystyczną, pochodzącą od garbników, brązową barwę.

Z przyrodniczego punktu widzenia warty obejrzenia jest obszar usytuowany od strony Piły Kościeleckiej. Po obu stronach drogi występują zbiorowiska roślinności wodnej oraz lubiącej stanowiska wilgotne. Dominują tu rośliny błotne: manna mielec, pałka szerokolistna, pałka wąskolistna, trzciny, sity oraz dość rzadkie w tych rejonach jeżogłówki gałęziste (na zdjęciu poniżej). Na powierzchni wody można zaobserwować skupiska rdestnicy pływającej, a na obrzeżach zalewu występuje miejscami roślinność bagienna. Zalew Chechło jako stosunkowo młody zbiornik ma już przy brzegach wykształcony szuwar trzcinowy, co jest zjawiskiem korzystnym dla oczyszczania wody, a na brzegach - szuwar trawiasty z turzycami. Sąsiadujące z zalewem podmokłe łąki są stanowiskiem kilku gatunków roślin storczykowatych, a także mieczyka dachówkowatego i goryczki wąskolistnej. Z roślin chronionych można tu znaleźć kosaćca syberyjskiego i ziemowita jesiennego. Kolorowe, bogate w gatunki roślin kwiatowych łąki nad Zalewem Chechło przyciągają też liczne owady, płazy, gady i ptaki.

• Po drugiej stronie biegnącej z Chrzanowa - Stelli do Bolęcina linii kolejowej szlak skręca w lewo i wychodzi z lasu w pobliżu strzelnicy Koła Łowieckiego „Diana" z Chrzanowa.

Strzelnica znajduje się przy ulicy Wojskowej w Bolęcinie, na południe od drogi prowadzącej z Chrzanowa do Bolęcina. Można to dotrzeć wysiadając na przystanku Piła Jednostka Wojskowa autobusu linii 342 - Bolęcin Bar i podejść ulicą Krakowską w kierunku zachodnim.

Wbrew potocznym poglądom łowiectwo i ekologia mają ze sobą bardzo dużo wspólnego: gospodarka łowiecka jest jedną z dziedzin ekologii stosowanej, ponieważ zwierzęta żyją w konkretnych ekosystemach, podlegając ich wpływom i jednocześnie je kształtując. Ekolodzy badają systemy ekologiczne o wyższym poziomie złożoności, myśliwym natomiast znajomość układów międzygatunkowych niezbędna jest do prawidłowej oceny wpływu drapieżników i pasożytów na zwierzynę czy stosunków konkurencyjnych między poszczególnymi gatunkami zwierząt.

Zadaniem kół łowieckich jest podejmowanie inicjatyw w zakresie ochrony środowiska, zabiegi hodowlane, ocena liczebności zwierzyny, regulacja jej zagęszczenia, poprawianie naturalnych warunków życiowych, dokarmianie zwierząt w czasie gdy brakuje pokarmu naturalnego, ochrona zwierzyny przed kłusownikami i szkodnictwem łowieckim , ochrona przed zdziczałymi zwierzętami domowymi (koty, psy), zapobieganie chorobom, regulacja stosunku liczebnego płci oraz wieku populacji, a także ekologiczne i techniczne przeciwdziałanie szkodom wyrządzanym przez zwierzynę. Znajomość procesów zachodzących w populacjach zwierząt jest podstawą racjonalnej gospodarki łowieckiej, ponieważ użytkowanie łowieckie nie tylko zmienia liczebność i strukturę populacji, ale także wpływa na warunki bytowania zwierząt. Nadmierna eksploatacja prowadzi do szybkiego wymierania gatunku, natomiast rozsądne działania i użytkowanie łowieckie wpływają na wzrost rozrodczości i przyczyniają się do zwiększenia liczebności gatunku - pozostałe stado ma większy wskaźnik przeżywalności oraz potencjał reprodukcyjny.

O liczebności danego gatunku decydują także warunki klimatyczne i wymagania względem roślinności, dlatego znajomość wymagań ekologicznych oraz zwyczajów migracyjnych zwierzyny stanowi warunek powodzenia zabiegów hodowlanych, podejmowanych przez koła łowieckie. Prowadzą one działania hodowlane, ochronne i redukcyjne zwierzyny, a także kształtują krajobraz ekologiczny pod kątem wymagań różnych gatunków, a wśród ludności zamieszkałej na terenach dzierżawionych obwodów łowieckich propagują idee ochrony środowiska.

• Dalej trasa prowadzi równolegle do ulicy Krakowskiej, najpierw polną drogą na skraju lasu, a potem ulicą Skalną do miejsca, gdzie na niewielkim wzgórzu znajduje się unikatowa w skali Europy formacja geologiczna, zwana Skałką Triasową. Szczyt wzniesienia zapewnia doskonały widok na panoramę okolicznych miejscowości oraz formację Niecki Dulowskiej i Pagórów Jaworznickich.

Na zachodnich kresach Małopolski znajduje się niewiele pomników przyrody nieożywionej. Jednym z nich jest skałka triasowa w Bolęcinie. Około 215 mln lat temu znajdowała się tu część rozległego, niezbyt głębokiego, ciepłego morza. Na jego dnie rozwijały się maty glonowe wyłapujące z wody węglan wapnia. Tak powstał specyficzny wapień, bogaty w szczątki glonów i liliowców, o laminowanej, gąbczasto-porowatej strukturze. Jego gruba na kilkanaście metrów warstwa świadczy o tym, że układ płytkiego morza trwał na tym terenie przez kilka milionów lat. Przemiana wapienia w dolomit, zwany obecnie diploporowym nastąpiła w jurze, około 180 mln lat temu. Przez resztę ery mezozoicznej teren ten naprzemiennie bywał lądem lub morzem i stanowił całość z leżącą na północ Wyżyną Olkuską.

Od początku trzeciorzędu, czyli około 60 mln lat temu, podczas kolejnych faz orogenezy alpejskiej dawne dno morskie spękało. W końcu powstał głęboki na około 500 metrów kanion, który wypełnił się resztkami wód oceanu Tetydy, tworząc cieśninę morza mioceńskiego, ciągnącą się od dzisiejszego Krakowa po zatokę w Trzebini Wodnej. Wody akwenu dochodziły co najwyżej do połowy stoku dzisiejszej góry. Wówczas też rozpoczął się proces wydobywania skałki z istniejącego tu żebra skalnego. Działo się to około 10 mln lat temu. Niewątpliwie najintensywniejszy proces rzeźbienia miał miejsce w pliocenie, czyli co najmniej 3 mln lat temu, gdy padały bardzo intensywne deszcze. Dalsza erozja nastąpiła około miliona lat temu, kiedy całe terytorium Polski znalazło się pod pokrywą lodowca zlodowacenia krakowskiego.

• Trasa prowadzi dalej grzbietem wzgórza w kierunku ulicy Kamiennej. Można nią zejść ku ulicy Zakopiańskiej i stamtąd przejść w kierunku parku w Bolęcinie, lub wybrać polną drogę biegnącą na tyłach budynków, równolegle do ulicy Zakopiańskiej. Druga trasa pozwala przyjrzeć się bliżej strukturze kamieni użytych do zbudowania muru otaczającego teren szkoły w Bolęcinie, a pochodzących z tego samego okresu co Skałka. Szlak prowadzi na tyły Ośrodka Zdrowia w Bolęcinie i wiedzie przez usytuowany na zboczu wzgórza park w Bolęcinie. Rosną w nim drzewa i krzewy, objęte ochroną na terenie gminy jako żywe pomniki przyrody.

Mimo dużego uprzemysłowienia i urbanizacji 43% powierzchni Gminy Trzebinia wciąż stanowią lasy (w Polsce przeciętnie wskaźnik wynosi 27,8%). Ponad 80% trzebińskich lasów to bory, poza tym występują tu lasy mieszane bukowe z domieszką świerków oraz lasy łęgowe. Podstawowym gatunkiem jest sosna, natomiast z drzew liściastych brzoza. Lasy w Trzebini mają w większości charakter kompleksów ochronnych, ponieważ leżą na terenach ekologicznie zagrożonych. Podobnie jednak jak prawie wszystkie lasy w Polsce, objęte są gospodarką leśną, której głównym celem jest pozyskiwanie drewna. Oznacza to, że drzewa w lesie dożywają tylko wieku rębnego, a potem są wycinane. Wiek rębny sosny, dębu i modrzewia wynosi 120 lat, buka 140 lat, a brzozy i topoli 60 lat, podczas gdy naturalny wiek drzew to 300 - 400 lat. W związku z tym w naszych lasach brakuje dojrzałych i starych drzew, tworzących wiele nisz ekologicznych dla drobnych ssaków, ptaków, owadów, grzybów i porostów. Doceniając wagę tego problemu zaczęto ostatnio doświadczalnie wprowadzać do lasów produkcyjnych tzw. kompleksy promocyjne, w których pozostawia się 5 % starych drzew aż do ich śmierci naturalnej, co wielu organizmom stwarza środowisko dla rozwoju i życia, zwiększając naturalną, biologiczną odporność lasu.

Obecnie jednak stare drzewa można napotkać tylko w parkach narodowych, rezerwatach przyrody, parkach zabytkowych i na obszarach chronionych, takich jak rezerwat Ostra Góra w Płokach czy użytek ekologiczny Podbuczyna w Sierszy. Na terenie Trzebini szczególną troską objętych jest 26 drzew i krzewów. Siedem najbardziej okazałych znajduje się na liście tworów przyrody objętych ochroną przez władze wojewódzkie, pozostałe podlegają ochronie na podstawie uchwały Rady Gminy. Sześć z nich rośnie na terenie Bolęcina, w parku usytuowanym na zboczu wzgórza: oprócz wiązu, mierzącego w obwodzie pnia 425 cm, w parku znajdują się trzy dęby, liczące w obwodzie pnia kolejno 400, 450 i 460 cm, oraz dwa kasztanowce o obwodzie pnia 300 i 305 cm (pomiar na wysokości 1,3 m).

• Trasa kończy się przy akwenie „Gliniak", do którego dochodzimy skręcając z ulicy Handlowej w Bolęcinie w ulicę Krakowską, a następnie w prawo w ulicę Rekreacyjną i za przejazdem kolejowym w ulicę Wczasową.

Zbiornik wodny „Gliniak" znajduje się na skraju Puszczy Dulowskiej, po północnej stronie drogi z Chrzanowa do Bolęcina. Można tu dotrzeć autobusem linii 342 - Bolęcin Bar i wysiąść na przystanku końcowym, po czym zgodnie z oznaczeniem szlaku wrócić kawałek ulicą Krakowską i skręcić w ulicę Rekreacyjną, która za przejazdem kolejowym przechodzi w ulicę Wczasową i prowadzi w pobliże siedziby Klubu Jeździeckiego „Szarża". Znajdują się tutaj dwa zbiorniki wodne, powstałe na skutek eksploatacji gliny dla pobliskiej cegielni. Jeden z nich służy jako miejsce rekreacji dla mieszkańców, drugi - znacznie płytszy - obecnie zarasta. Stanowiący letnie kąpielisko większy zbiornik posiada łatwy dostęp do wody, w związku z czym jest miejscem chętnie odwiedzanym w porze wakacyjnej. Dodatkową atrakcją jest znajdująca się opodal Stadnina Klubu Jeździeckiego „Szarża", oferująca możliwość nauki jazdy konnej oraz okazję do obejrzenia organizowanych cyklicznie zawodów jeździeckich.

Zarastający zbiornik jest ciekawszy pod względem przyrodniczym. Jest miejscem rozrodu i życia bardzo dużej liczby płazów i gadów, w tym coraz rzadszego na naszych terenach zaskrońca. Rosną tu pałki szerokolistne, trzciny oraz stosunkowo rzadki w Polsce skrzyp pstry, będący reliktem z okresu glacjalnego. Podmokłe łąki w pobliżu obu zbiorników przyciągają liczne owady i ptaki.

• Szlak kończy się przy akwenie, natomiast do Trzebini można stąd dotrzeć, wracając ulicami Rekreacyjną i Wczasową do centrum miejscowości, gdzie znajduje się przystanek autobusu linii 42  (Trzebinia - Bolęcin Bar).

• Powrót do spisu szlaków

 Aktualizacja: 23.11.2020 BW