Każda organizacja pozarządowa, zarejestrowana w Krajowym Rejestrze Sądowym, ma obowiązek zgłoszenia najpóźniej do 31 stycznia 2022 roku w Centralnym Rejestrze Beneficjentów Rzeczywistych informacji o beneficjentach rzeczywistych i aktualizacji danych.
Obowiązek ten wprowadziła ubiegłoroczna nowelizacja ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu.
Zgodnie z art. 2 ust. 2 pkt 1 ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu beneficjentem rzeczywistym z perspektywy organizacji pozarządowej jest każda osoba fizyczna, która:
- sprawuje bezpośrednio lub pośrednio kontrolę nad podmiotem poprzez posiadane uprawnień, które wynikają z okoliczności prawnych lub faktycznych, umożliwiające wywieranie decydującego wpływu na czynności lub działania podejmowane przez podmiot, lub
- w imieniu których są nawiązywane stosunki gospodarcze lub jest przeprowadzana transakcja okazjonalna.
W skrócie - w organizacji pozarządowej beneficjentem rzeczywistym jest każdy członek zarządu, który posiada statutowe uprawnienia do składania oświadczeń woli (np. podpisywania umów, reprezentowania organizacji). Należy także przeanalizować zapisy statutu pod kątem uprawnień członków komisji rewizyjnej, czy ich uprawnienia umożliwiają wywieranie decydującego wpływu na czynności lub działania podejmowane przez organizacje. Jeżeli tak, to do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych należy także wpisać członków komisji rewizyjnej.
Zgłoszenie jest bezpłatne i można go dokonać za pośrednictwem strony internetowej pod adresem: https://www.podatki.gov.pl/crbr/. Zgłoszenia może dokonać tylko członek zarządu (nie może to być biuro rachunkowe). Do zgłoszenia wymagane jest posiadanie podpisu kwalifikowanego lub profilu zaufanego, którym podpisuje się zgłoszenie zgodnie ze sposobem reprezentacji organizacji określonym w statucie (dla większości organizacji są to dwie osoby).
Informacje podlegające zgłoszeniu:
1. Dane identyfikacyjne organizacji:
• nazwa,
• forma organizacyjna,
• siedziba,
• numer w Krajowym Rejestrze Sądowym,
• NIP, o ile został nadany.
2. Dane identyfikacyjne beneficjenta rzeczywistego:
• imię i nazwisko,
• każde posiadane obywatelstwo,
• państwo zamieszkania,
• PESEL albo data urodzenia – w przypadku osób, które nie posiadają PESEL
• informację o wielkości i charakterze udziału lub uprawnieniach przysługujących beneficjentowi rzeczywistemu.
Pierwszego zgłoszenia należy dokonać w terminie 31 października 2021 r. - 31 stycznia 2022 r. Niezgłoszenie beneficjenta rzeczywistego do Rejestru zagrożone jest karą pieniężną
do 1 000 000 zł. Taką samą karą jest zagrożone zgłoszenie danych niezgodnych ze stanem faktycznym.
W przypadku dokonania zmian np. składu osobowego zarządu (zmieniają się beneficjenci rzeczywiści), dane zgłoszone do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych należy zaktualizować w terminie 7 dni od ich zmiany w Krajowym Rejestrze Sądowym, a w przypadku zmian, dla których skuteczności nie jest wymagany wpis do Krajowego Rejestru Sądowego, w terminie 7 dni od dnia ich dokonania.
Czym jest CRBR
Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR) jest prowadzony przy użyciu systemu teleinformatycznego i służy do gromadzenia i przetwarzania informacji o beneficjentach rzeczywistych podmiotów wymienionych w art. 58 oraz informacji o osobach uprawnionych do dokonania zgłoszeń do CRBR, o których mowa w art. 61 ust. 1 ustawy z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (dalej ustawa AML).
Jednym z głównych zadań CRBR jest przeciwdziałanie praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. Posiadanie dokładnych i aktualnych danych o beneficjentach rzeczywistych ma kluczowe znaczenie dla zwalczania tych zjawisk, ponieważ uniemożliwia przestępcom ukrycie swojej tożsamości w skomplikowanej strukturze korporacyjnej. Publiczny charakter rejestru, umożliwiający każdemu nieodpłatny dostęp do informacji o beneficjentach rzeczywistych, zapewnia również większą kontrolę informacji przez społeczeństwo obywatelskie oraz przyczynia się do zwiększenia zaufania do rynku finansowego i uczestników obrotu gospodarczego.
Podstawa prawna: art. 58 ustawy z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (tekst jednolity: Dz. U. z 2021 r. poz. 1132) w związku z ustawa z dnia 30 marca 2021 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 815).