6 września 2023 roku weszły w życie przepisy ustawy z dnia 26 czerwca 2023r. o zmianie ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2023 poz. 1675). Fundusz Kompensacyjny Zdarzeń Medycznych zapewnia szybką, pozasądową ścieżkę rekompensat dla osób, które podczas pobytu w szpitalu doznały uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia lub uległy zakażeniu szpitalnemu. W przypadku śmierci pacjenta świadczenie przysługuje jego bliskim.

Fundusz Kompensacyjny Zdarzeń Medycznych obejmuje zdarzenia medyczne, które miały miejsce nie wcześniej niż 6 września 2023 roku, a także zdarzenia wcześniejsze, jeżeli pacjent dowiedział się o szkodzie już po tej dacie, czyli nie wcześniej niż 6 września 2023 roku.

Przesłanki przyznania świadczenia kompensacyjnego

Zgodnie z ustawą zdarzenie medyczne to zaistniałe w trakcie udzielania lub w efekcie udzielenia bądź zaniechania udzielenia świadczenia zdrowotnego:

• zakażenie pacjenta biologicznym czynnikiem chorobotwórczym,
• uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia pacjenta, albo
• śmierć pacjenta.

Skorzystanie ze wsparcia finansowego ze strony Funduszu nie wymaga udowodnienia winy podmiotu leczniczego. Podstawowym warunkiem otrzymania świadczenia jest stwierdzenie, że doszło do zdarzenia, którego z wysokim prawdopodobieństwem można było uniknąć, gdyby świadczenie zdrowotne zostało pacjentowi udzielone zgodnie z aktualną wiedzą medyczną albo gdyby zastosowano inną dostępną metodę diagnostyczną lub leczniczą.

Wysokość świadczenia kompensacyjnego

Kwota rekompensaty dla pacjenta wynosi od 2000 zł do 200 000 zł. W razie śmierci pacjenta świadczenie wynosi od 20 000 zł do 100 000 zł  dla każdej uprawnionej osoby. Kwoty te będą corocznie waloryzowane.

Osoby uprawnione do złożenia wniosku

Wniosek może złożyć osoba uprawniona do świadczenia, czyli pacjent, a w przypadku śmierci pacjenta – przysługuje krewnemu pierwszego stopnia, niepozostającemu w separacji małżonkowi, osobie pozostającej w stosunku przysposobienia oraz osobie pozostającej z pacjentem we wspólnym pożyciu.

W przypadku osoby, która nie może działać samodzielnie, z wnioskiem może wystąpić jej przedstawiciel ustawowy. Może to również zrobić odpowiednio upoważniony pełnomocnik.

Termin złożenia wniosku

Wniosek do Rzecznika można złożyć w ciągu roku od uzyskania informacji o zdarzeniu, jednak nie później niż w ciągu 3 lat od daty zdarzenia. Wypełnienie wniosku jest bardzo proste
i można to zrobić korzystając ze wzoru przygotowanego przez Rzecznika Praw Pacjenta.

Sposób złożenia wniosku

Rzecznik Praw Pacjenta udostępnia na stronie internetowej wzór wniosku o przyznanie świadczenia z Funduszu Kompensacyjnego Zdarzeń Medycznych. Wzór ten można wykorzystać do złożenia wniosku w postaci papierowej albo elektronicznej.  Wzór wniosku można pobrać na podanej stronie internetowej: https://www.gov.pl/web/rpp/jak-zlozyc-wniosek3.

Opłata za złożenie wniosku:

Złożenie wniosku o przyznanie świadczenia podlega opłacie w wysokości 300 zł.

Rzecznik może zwolnić od opłaty osobę składającą wniosek. W związku z tym,
w momencie składania wniosku można zwrócić się do Rzecznika o zwolnienie z opłaty, wskazując na swoją trudną sytuację finansową. Osoby, które się o to ubiegają powinny przedstawić odpowiednie dokumenty potwierdzające tę sytuację, na przykład zaświadczenie o wysokości emerytury lub renty czy o korzystaniu ze świadczeń pomocy społecznej. Zwolnienie następuje na podstawie analizy przesłanych dokumentów.

Tryb przyznania świadczenia

Po wszczęciu postępowania Rzecznik gromadzi niezbędne dokumenty i informacje. Może
w ramach tego wezwać wnioskodawcę, a także placówki medyczne, które leczyły pacjenta, do udzielenia informacji, złożenia wyjaśnień oraz przedstawienia posiadanych dokumentów.

Decyzja o przyznaniu świadczenia lub jego odmowie jest wydawana w ciągu 3 miesięcy od otrzymania kompletnego i prawidłowo opłaconego wniosku. W razie konieczności wystąpienia przez Rzecznika do wnioskodawcy lub placówek medycznych, bieg tego terminu decyzji ulega wstrzymaniu do czasu przedłożenia niezbędnych informacji i dokumentów.

Od decyzji Rzecznika, wnioskodawcy służy odwołanie rozpatrywane przez niezależną Komisję Odwoławczą. Wniesienie odwołania podlega opłacie w wysokości 200 złotych. Jest ona zwracana w razie uwzględnienia odwołania. Następnie stronie przysługuje skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie.

Wypłata świadczenia

Rzecznik informuje osobę, na rzecz której zostało przyznane świadczenie kompensacyjne, że w ciągu 30 dni od uprawomocnienia się wydanej przez niego decyzji, powinna złożyć oświadczenie
o przyjęciu świadczenia kompensacyjnego lub o rezygnacji z niego. Złożenie oświadczenia
o przyjęciu świadczenia jest równoznaczne ze zrzeczeniem się przez wnioskodawcę wszelkich roszczeń odszkodowawczych mogących wynikać ze zdarzenia medycznego w zakresie szkód, które ujawniły się do dnia złożenia wniosku. Złożenie oświadczenia o rezygnacji ze świadczenia (bądź niezłożenie żadnego oświadczenia) jest z kolei równoznaczne ze zrzeczeniem się przez wnioskodawcę ze świadczenia.

Wypłata świadczenia następuje w terminie 14 dni od dnia złożenia oświadczenia o przyjęciu świadczenia wynikającego z prawomocnej decyzji.

Kwota świadczenia wypłaconego z Funduszu Kompensacyjnego Zdarzeń Medycznych jest zwolniona z podatku dochodowego.

Więcej informacji dotyczących Funduszu znajduje się na stronie internetowej Rzecznika Praw Pacjenta: https://www.gov.pl/web/rpp/fundusz-kompensacyjny-zdarzen-medycznych lub pod numerem telefonicznym: 800 190 590.